امروزه گستردگی و سهولت و دسترسی و عمومیت استفاده از شبکه های ماهواره ای در جوامع اسلامی خوصوصا ایران، یک امر پیش پا افتاده است. استفاده ابزاری قدرت ها از رسانه برای ترویج فرهنگ خود در شبکه های ماهواره ای نمود آشکارتری دارد. در این شماره به بررسی یکی از شبکه های ماهواره ای (فارسی وان) می پردازیم که طی دو سال گذشته با طرح موضوعات غیر اخلاقی و ضد ارزشی توانسته مخاطب خود را جذب کند. این شبکه سعی دارد با پخش سریال ها و فیلم های خارجی که محتوای آنها موضوعات هنجارشکن است بر مخاطب خود تاثیر گذاشته و فرهنگ خود را به او القا کند. البته از این موضوع هم نمیتوان گذشت که صاحب این شبکه "رابرت مرداک" یکی از صاحبان رسانه های صهیونیستی است که خط مشی آن مشخص است و اهداف آن بر کسی پوشیده نیست. نکته مهمی که در این بین وجود دارد وبسیار هم قابل توجه است بحث تاثیر برنامه های شبکه فارسی وان بر فرهنگ و رفتارهای جامعه به خصوص نسل جوان است. چرا خانواده ها از تاثیرات آن غافل شده اند ودر کنار نوجوانان خود وقت خود را با دیدن محتویات مبتذل آن به هدر می دهند؟ آیا والدین به تبعات برنامه های این شبکه بر رفتار جوانانشان توجه نمی کنند؟

 حمله به ارزش های اخلاقی_اسلامی

 کافی است نگاهی کوتاه اما عمیق بر برنامه ها وفیلم های این شبکه داشته باشیم. در تمام آنها موضوعاتی مانندروابط آزاد بین دختران وپسران، بحث عدم پایبندی به خانواده و خیانت بین زوجین و به کار گیری کلمات غیر معقول و زشت، موضوعی مشترک است و تمام سریال ها قالب فرهنگی مشترکی دارند جالب اینجاست که به نام حقوق زنان و با عنوان این که زنان همیشه مورد ظلم واقع می شوند، بدترین استفاده ها و ابزاری ترین نگاه ها در این سریال به زنان صورت می گیرد به گونه ای که در تمام آنها زنان به نام عشق خود را در اختیار دیگران قرار می دهند و معلوم هم نیست که چرا فمینیست هایی که گوش همه را با نام ظلم به زنان کر کرده اند در مقابل این گونه سریال ها و فیلم ها سکوت می کنند. هدف فارسی وان  موضوعی که باید بیش از پیش به آن توجه شود و برای آن راهکار اندیشیده شود بحث تاثیر این شبکه و محتویات آن بر جامعه ما و بر خانواده و به خصوص نسل جوان و ساختار فرهنگی آنهاست. آیا خانواده ها از این اثرات آگاهی دارند؟

عادی سازی

  کافی است کمی به تکنیک های به کار برده شده در این شبکه نگاه کنیم، آنگاه به عادی سازی ناهنجاری ها پی خواهیم برد. درتمام طول فعالیت این شبکه از این تکنیک استفاده شده و آن، بمباران تصویری ذهن بیننده و القای پیام هر چند بی محتوای خود به گونه ای که نشان دادن سریال های روتین با دوبله ای بسیار ضعیف سعی دارد پیام های ضد فرهنگی خود را با ریتمی منظم وارد زندگی روزمره ی خانواده های ما کند و طبیعی است هنگامی که مخاطب توجهش به آن جلب شود، آرام آرام پیام های آن را می پذیرد. به عنوان مثال جوان جامعه ما زمانی که در این شبکه به جای ازدواج و تشکیل خانواده رابطه آزاد تحویل او داده می شود آرام آرام سیگنال های تصویری آن را در ذهن می پذیرد و ممکن است به سمت این رابطه سوق داده شود وآنگاه در صورت فراگیری این موضوع سرنوشت جامعه مشخص خواهد بود یا اگر با ترویج خیانت نشان داده شده در این شبکه و بسیاری از شبکه های دیگر پایه های اخلاقی خانواده متزلزل شود و مشکل بی بنیادی خانواده ــ مشکلی که غرب با آن درگیر است ــ جامعه ما را هم درگیر خواهد کرد، باید دقت داشته باشیم که اولین موضوع برای یک جامعه در صورت آسیب پذیرفتن از طرف این نوع موضوعات ضد اخلاقی علاوه بر هنجارشکنی های اخلاقی تبعات دیگری چون دوگانگی افکار و تضاد رفتار را به دنبال خواهد داشت که بسیار خطرناک و هشدار دهنده است. آسیب ها و راهکارها  با توجه به این که در این شبکه ها روابط آزاد ترویج شده و دقیقا مخالف اصول اخلاق اسلامی رفتار می شود، در صورت عدم آگاهی و اطلاع رسانی و مبارزه صحیح جامعه ما دچار تضاد باور می شود و به دنبال آن، باید منتظر سست شدن حریم ها وقانون های دینی و رعایت آن در جامعه باشیم که به این ترتیب می توان شاهد پدیده های خطرناکی چون دین گریزی یا دین فراموشی باشیم. البته باید به این موضوع هم توجه کنیم که جامعه مذهبی ما به دلیل پیوندهای محکم اخلاقی ودینی که دارد به راحتی تسلیم این هجمه های ضد فرهنگی نخواهد شد اما باید همیشه به فکر پیشگیری بود و از راه های گوناگون هم به محکم کردن پایه های اخلاقی جامعه بپردازیم. باید برای این مقابله فرهنگی آمادگی داشت واین آمادگی باید بر اساس اصول صحیح و متدهای جدید جنگ نرم باشد تا هم سرمایه گذاری به درستی صورت پذیرد و هم پاسخ دلخواه از آن به دست آید و این کار باید هر چه سریع تر انجام گیرد. نباید منتظر ماند تا شبکه ای مانند فارسی وان و دیگر شبکه هایی با این مضامین به انحراف جامعه ما بپردازند و جوانان جامعه را که سرمایه ای اجتماعی هستند مشغول کارهای بیهوده و انحراف برانگیز کنند که علاوه بر این که انحراف بر انگیز است باعث می شود که ذهن آنها در تسخیر مسائل غیر اخلاقی و مبتذل و جنسی قرار گیرد، که در این صورت دیگر نباید از آنها انتظار کار سازنده و خلاق داشت.

راه حل چیست؟  فراموش نکنید که جنگ نرم چه برای حمله و چه برای دفاع اصول خود را دارد که باید بر اساس آنها رفتار کرد. در این موضوع هم این مطلب عینا صادق است و باید چند جانبه بررسی شود و راه های مبارزه از چند طرف تبیین شده و مدنظر قرار گیرد.

باید دست به کار شویم !!! در بعد مبارزه مستقیم که یکی از ارکان اصلی دفاع در حوزه جنگ نرم است باید پاسخی مشخص به آن داده شود، یعنی به عنوان مثال اگر "فارسی وان" سریال ها و فیلم های مبتذل را وسیله ای برای سرگرمی و تخریب فرهنگی قرار داده ما با فیلم ها و سریال هایی پرمحتوا و جذاب از انخراف مخاطب جلوگیری کنیم یا با میزگردهای فرهنگی درباره خود این شبکه در رسانه ملی خیلی صریح و بی پرده برای خانوده به خصوص والدین تبعات آن را هشدار دهیم تا آنها بدانند چه مسائل پنهانی در نمایش سریال های آن وجود دارد. همچنین در بعد سیاست گذاری های کلان، دولت و خانواده ها باید به این نکته توجه کنند که یکی از راه حل های اساسی جلوگیری از انحرافات ایجاد شرایط آسان برای ازدواج است که در چند سال اخیر به دلیل توقعات بی جا به تدریج در حال تبدیل شدن به بحرانی جدی است. به واقع اگر این رویه ادامه پیدا کند شرایطی پیش خواهد آمد که بهترین موقعیت برای سواستفاده شبکه هایی چون فارسی وان از عواطف و غرایز جوانان ما و تباهی کشاندن آنهاست، چرا که هنگامی که بنیاد خانواده با این سختگیری ها در امر ازدواج تشکیل نشود آن موقع باید منتظر این موضوع باشیم که شبکه ای چون فارسی وان با الگوسازی فساد در جامعه باعث بحران های اجتماعی شود. 

به واقع شبکه هایی همچون فارسی وان هیچگاه موفق نخواهد شد به فرهنگ بومی و بسیار محکم ما ضربه ای وارد کنند مگر این که شکافی در این فرهنگ پیدا شود که آنها سعی کنند تا با ابرازآلات رسانه ای خود به صورت تخریب گرانه ای این شکاف خلا را پر کنند.

متاسفانه با توجه به این که در کشور ایران، شبکه های ماهواره ای از استقبالی بیش از پنجاه درصدی روبه روست، از نهاد های کشوری انتظار می رود با شفاف سازی در این زمینه مهم و برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت، آسیب های احتمالی را به حداقل برسانند!

انشاا...